مفهوم حضور و غیاب در رویکرد واسازی: خوانشی از آثار نقاشی‌ آیدین آغداشلو

چکیده این جستار کوششی است تا از منظر واسازی مفاهیم «حضور» و «غیاب» را تحلیل کرده و با خوانش از چند اثر نقاشی بر آن تأکید نماید. بحث اصلی این مقاله شامل دو بخش است. ابتدا مفاهیم «حضور و غیاب» و «حقیقتِ نقاشی» در رویکرد واساز دریدایی بررسی می‌شود. سپس در بخش دوم چهار اثر از آثار نقاشی آیدین آغداشلو (1319)، نقاش معاصر ایرانی با خوانش واسازی تحلیل خواهد شد. این چهار اثر با عنوان‌های هویت، شرقی، معمای سوم و معمای پنجم در کارنامه هنری آغداشلو مطرح است. مسأله اصلی پژوهش چگونگی خواندن آثار نقاشی در رویکرد واساز، و با تأکید بر مفهوم تقابلی حضور و غیاب است. اهمیت بررسی آثار آیدین آغداشلو به عنوان نمونه‌ای از نقاشان نوگرای ایران، به دلیل فقدان نقد و بررسی در این رویکرد بوده؛ روشی مبتنی بر خوانش واساز که تاکنون کمتر مورد توجه واقع شده است. گسترده شدن معنای اثر به جای دستیابی به یک حقیقت متعین و یا معنای واحد متکی به حضور، مهم‌ترین دست‌آورد خوانش واساز می‌باشد. در نهایت آن‌چه که این رویکرد به عنوان توانش‌ در حوزه نقد نقاشی و به‌طور کلی تحلیل و مطالعه در حوزه هنر مطرح می‌کند، می‌تواند گامی مؤثر در جهت شناخت و بررسی الگوهای زیباشناسی در هنر معاصر ایران به‌کار رود.